อุณหภูมิ
การบอกค่าพลังงานความร้อนของสารต่าง ๆ ว่าร้อนมาหรือน้อยเพียงใดนั้น นักวิทยาศาสตร์เรียกนะดับความร้อนของสารเหล่านั้นว่า อุณหภูมิ (temperature) เครื่องมือที่ใช้สำหรับวัดอุณหภูมิเรียกว่า เทอร์มอมิเตอร์ (thermometer) เทอร์โมมิเตอร์ มักผลิตมาจากปรอทหรือแอลกอฮอล์ เมื่อของเหลวได้รับความร้อนจะมีการขยายตัวไปตามช่องเล็กๆ ซึ่งมีสเกลบอกอุณหภูมิเป็นตัวเลข มีหน่วยเป็นองศาเซลเซียส หรือองศาฟาเรนไฮต์
สรุปสั้นๆ เป็นการวัดค่าเฉลี่ยของพลังงานจลน์ของอนุภาคในสารใด ๆ ซึ่งสอดคล้องกับความร้อนหรือเย็นของสสารนั้น
ในอดีตมีแนวคิดเกี่ยวกับอุณหภูมิเกิดขึ้นเป็น 2 แนวทาง คือตามแนวทางของหลักอุณหพลศาสตร์ และตามการอธิบายเชิงจุลภาคทางฟิสิกส์เชิงสถิติ แนวคิดทางอุณหพลศาสตร์นั้น ถูกพัฒนาขึ้นโดยลอร์ดเคลวิน โดยเกี่ยวข้องกับการวัดในเชิงมหภาค ดังนั้นคำจำกัดความอุณหภูมิในเชิงอุณหพลศาสตร์ในเบื้องแรก จึงระบุเกี่ยวกับค่าตัวแปรต่าง ๆ ที่สามารถตรวจวัดได้จากการสังเกต ส่วนแนวทางของฟิสิกส์เชิงสถิติจะให้ความเข้าใจในเชิงลึกยิ่งกว่าอุณหพลศาสตร์ โดยอธิบายถึงการสะสมจำนวนอนุภาคขนาดใหญ่ และตีความพารามิเตอร์ต่าง ๆ ในอุณหพลศาสตร์ (เชิงมหภาค) ในฐานะค่าเฉลี่ยทางสถิติของพารามิเตอร์ของอนุภาคในเชิงจุลภาค
เรื่องน่ารู้.. อุณหภูมิปกติของร่างกายเท่าไร? อุณหภูมิบ่งบอกอะไรได้บ้าง
อุณหภูมิ หรือบางคนเขียนผิดว่าอุนหะพูม สามารถบ่งบอกถึงระดับไข้และสภาวะร่างกายคนเราได้ ซึ่งร่างกายมนุษย์มีอุณหภูมิที่พอดีอยู่ หากอุณหภูมิในร่างกายของคนเราเปลี่ยนแปลงไป ไม่ว่าจะเพิ่มขึ้นหรือลดลงย่อมส่งผลอันตรายต่อร่างกายมนุษย์อย่างมาก ปกติแล้วร่างกายคนเรามีอุณหภูมิอยู่ที่ 36.2 – 36.3 องศาเซลเซียส หรือตามเกณฑ์เฉลี่ยแล้วอยู่ที่ 37 องศาเซลเซียส หรือมีค่า 98.6 องศาฟาเรนไฮต์
ตามปกติก็อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงได้เล็กน้อยตามกิจกรรมที่ทำ เช่น มีการออกกำลังกาย หรือกินอาหารฤทธิ์ร้อนอย่างทุเรียน เป็นต้น กล่าวได้ว่าอุณหภูมิที่สูงขึ้นไม่ได้หมายความว่าจะมีไข้เสมอไป แต่อาจะหมายถึงอาการร้อนในร่างกายในช่วงที่ร่างกายกำลังถ่ายเทความร้อนอย่างหนักชั่วคราว เมื่อผ่านไปสักพักอุณหภูมิก็จะกลับมาเป็นปกติ
หมายเหตุ : ในการศึกษาฟิสิกส์เชิงสถิติ สามารถตีความคำนิยามอุณหภูมิในอุณหพลศาสตร์ว่า เป็นการวัดพลังงานเฉลี่ยของอนุภาคในแต่ละองศาอิสระในระบบอุณหพลศาสตร์ โดยที่อุณหภูมินั้นสามารถมองเป็นคุณสมบัติเชิงสถิติ ดังนั้นระบบจึงต้องประกอบด้วยปริมาณอนุภาคจำนวนมากเพื่อจะสามารถบ่งบอกค่าอุณหภูมิอันมีความหมายที่นำไปใช้ประโยชน์ได้ ในของแข็ง พลังงานนี้พบในการสั่นไหวของอะตอมของสสารในสภาวะสมดุล ในแก๊สอุดมคติ พลังงานนี้พบในการเคลื่อนไหวไปมาของอนุภาคโมเลกุลของแก๊ส
อุณหภูมิเท่าไรถึงเป็นไข้
เชื่อว่าหลายคนอยากรู้ว่าแล้วอย่างนี้ร่างกายอุณหภูมิเท่าไหร่มีไข้ และจะแน่ใจได้อย่างไรว่าไม่ได้เป็นแค่อาการร้อนในร่างกายเท่านั้น ฉะนั้นเรามาดูกันเลยว่ามีไข้กี่องศาถึงจะเรียกว่าไม่ปกติ
อุณหภูมิปกติของแต่ละวัย
- อุณหภูมิร่างกายทารก หรืออุณหภูมิปกติของทารก อยู่ที่ 36.1-37.7 องศาเซลเซียส
- อุณหภูมิร่างกายเด็ก 37-37.6 องศาเซลเซียส
- อุณหภูมิร่างกายผู้ใหญ่ 36.5-37.5 องศาเซลเซียส
- อุณหภูมิร่างกายผู้สูงอายุ 36-36.9 องศาเซลเซียส
- อุณหภูมิร่างกายผู้สูงอายุ 36-36.9 องศาเซลเซียส
นอกจากนี้ยังมีสำหรับคนท้องจะมีอุณหภูมิร่างกายคนท้อง 36.2- 37.5 องศาเซลเซียส (คนท้องตัวร้อนก็ต่อเมื่อเกินกว่าอุณหภูมิดังกล่าว) สำหรับการวัดอุณหภูมิไข่ตก
ไข้มีกี่ระดับ กี่องศาถึงเป็น
สามารถเช็คอุณหภูมิวัดไข้ผ่านเครื่องต่าง ๆ ที่วัดได้เลย เพื่อทราบว่าระดับของไข้อยู่ที่เท่าไร ไข้ขึ้นสูงกี่องศาแล้ว หากพบว่าลูกมีไข้ 38 องศาหรือไข้ 38 ก็ถือได้ว่าเริ่มเป็นไข้เรียบร้อยแล้ว จะมีอาการไม่สบายตัวร้อนขึ้น ทั้งนี้ตำแหน่งของการวัดอุณหภูมิก็ส่งผลให้อุณภูมิร่างกายมีระดับของไข้ไม่เท่ากันได้
- ทางทวารหนัก เหมาะสำหรับเด็กทุกอายุที่ไม่สามารถอมปรอทได้ หากเป็นไข้ตัวร้อนจะพบอุณหภูมิร่างกายสูงตั้งแต่ 38 องศาเซลเซียส
- ทางปากเหมาะสำหรับเด็กที่มีอายุ 4-5 ปี ที่สามารถอมปรอทวัดไข้ได้ หากเป็นไข้ตัวร้อนจะพบอุณหภูมิร่างกายสูงตั้งแต่ 6 องศาเซลเซียส
- ทางรักแร้ แม่นยำน้อยกว่าทางปากหรือทวารหนัก เหมาะกับเด็กที่ทารกอายุน้อยกว่า 3 เดือนหรืออมปรอทใต้ลิ้นไม่ได้ อุณหภูมิร่างกายปกติรักแร้ก็จะไม่ร้อนเกิน หากเป็นไข้ตัวร้อนจะพบอุณหภูมิร่างกายสูงตั้งแต่4 องศาเซลเซียส
- ทางหูหรือทางหน้าผาก แม่นยำน้อยกว่าทางปากหรือทวารหนัก มักนิยมใช้ในปัจจุบันเพราะสะดวกและรวดเร็วกว่าตำแหน่งอื่น หากเป็นไข้ตัวร้อนจะพบอุณหภูมิร่างกายสูงตั้งแต่ 8 องศาเซลเซียส
ระดับไข้
- ไข้ต่ำ (Low Grade Fever) อุณหภูมิเป็นไข้ระหว่าง 37.0 – 38.9 องศาเซลเซียส
- ไข้ปานกลาง (Medium Grade Fever) อุณหภูมิเป็นไข้ระหว่าง 38.9 – 39.5 องศาเซลเซียส
- ไข้สูง (High Grade Fever) อุณหภูมิเป็นไข้ระหว่าง 39.5 – 40.4 องศาเซลเซียส
- ไข้สูงมาก (Hyperpyrexia) อุณหภูมิเป็นไข้มากกว่า 41 องศาเซลเซียส
วิธีลดไข้ตัวร้อนผู้ใหญ่
ควรได้รับการรักษาที่ถูกต้อง ซึ่งเบื้องต้นสามารถดูแลอาการเมื่อเป็นไข้ ดังนี้
- ใช้ยาลดไข้ เช่น ยาพาราเซตามอลรับประทานทุก 4-6 ชม. ให้ขนาดยาให้ตามน้ำหนักตัว ไอบูโพรเฟนใช้กรณีไข้สูงและให้ทุก 6 ชม.
- ดื่มน้ำมาก ๆ ช่วยป้องกันภาวะขาดน้ำ และช่วยบรรเทาอุณหภูมิในร่างกายผ่านการปัสสาวะได้
- นอนพักเยอะ ๆ เพราะยิ่งเคลื่อนไหวมากจะเพิ่มอาการตัวร้อนหรืออุณหภูมิร่างกายได้
- ควรอยู่ในพื้นที่อากาศมีความถ่ายเทได้สะดวก สวมเสื้อผ้าที่สบาย โปร่ง ไม่อึดอัด เพื่อช่วยระบายความร้อน
- เช็ดตัวลดไข้ โดยใช้ผ้าหมาด ๆ ชุบน้ำถูที่ผิวหนัง จะช่วยให้หลอดเลือดขยายและความร้อยถูกถ่ายเทได้เร็วขึ้น
- เป็นไข้นวดได้ไหม? แม้ว่าการนวดจะช่วยให้สบายตัว และไม่ตรงกับการรักษา กรณีที่เป็นไข้สูงเกิน 38.5 องศาเซลเซียสถือเป็นอันตรายห้ามนวดเด็ดขาด ซึ่งอาจจะไปโดนจุดที่เป็นอันตราย และยังจะเป็นการแพร่เชื้อได้อีกด้วย
อาการร้อนในร่างกาย
ทำไมมีไข้ตัวเย็น? แล้วภาวะตัวเย็นเป็นอย่างไร?
ตามปกติแล้วเมื่อมีอาการไข้สูง มือและเท้าจะเย็น ขณะที่อุณหภูมิร่างกายภายในจะสูง บ่งบอกถึง แต่จะมีอีกภาวะหนึ่งนั่นก็คือ ภาวะตัวเย็น หรือเรียกว่า Hypothermia คือ แทนที่ภายในร่างกายจะมีอุณหภูมิที่สูงเมื่อเป็นไข้ หรือถ้าปกติก็จะต้องอยู่ที่ 36.2 – 36.3 องศาเซลเซียส แต่ภายในร่างหายกลับเย็นกว่าปกติ คือมีอุณหภูมิที่ต่ำกว่า 35 องศาเซลเซียส ซึ่งภาวะที่อันตรายอย่างมากต่อชีวิตไม่แพ้กับอุณหภูมิที่สูง
ภาวะตัวเย็นที่ร่างกายมีอุณหภูมิที่ต่ำกว่า 35 องศาเซลเซียส จะส่งผลให้ระบบประสาทส่วนกลางของร่างกายเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ขึ้นมาเฉียบพลัน ได้แก่ โรคไข้หวัด ปอดบวม ปลอดเลือดสมอง กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด และโรคความดันโลหิตสูงได้
ดังนั้นการควบคุมอุณหภูมิของร่างกายจึงเรื่องสำคัญมาก ไม่ควรมากไปหรือน้อยไป ผู้ที่มีอุณหภูมิร่างกาย 35 องศาเซสเซียส ถือเป็นผู้ป่วยที่มีสภาวะตัวเย็นซึ่งจะมีอาการไม่สบายขึ้นมาทันที นอนหลับได้ไม่สนิท รู้สึกเบื่ออาหาร หรืออาจจะมีมือเท้าเย็น หนาวสั่นมาก พูดได้ช้า มีอาการสับสนสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดภาระตัวเย็นได้เป็นเรื่องการทานและพฤติกรรมบางอย่าง นอกจากนี้ต้องเลี่ยงโดยการไม่ทานอาหารฤทธิ์เย็นที่มากไปทั้งน้ำหรืออาหาร
หน่วยที่ใช้วัดอุณหภูมิ
- องศาเซลเซียส ( oC )
- องศาฟาเรนไฮต์ ( oF)
- เคลวิน ( K )
ในการเปลี่ยนแปลงหน่วยวัดอุณหภูมิจากหน่วยหนึ่งไปยังอีกหน่วยหนึ่งใช้สูตรความสัมพันธ์ดังนี้
oC/5 = oF –32/9 = K – 273/5
ตัวอย่าง อุณหภูมิร่างกายของคนเราปกติคือ 37 องศาเซลเซียส จะมีค่าเท่าใดในหน่วยองศาฟาเรนไฮต์
วิธีทำ จากสูตร oC/5 = oF-32/9
37/5 = oF-32/9
7.4 x 9 = oF – 32
66.6 = oF – 32
oF = 66.6 + 32
= 98.6 oF
ดังนั้นอุณหภูมิร่างกายของคนปกติจะเท่ากับ 98.6 ฟาเรนไฮต์
การถ่ายโอนพลังงานความร้อน
การถ่ายเทหรือถ่ายโอนพลังงานความร้อนมีหลายแบบดังนี้
- 1. การนำความร้อน
การนำความร้อนเป็นการส่งผ่านความร้อนที่ต้องมีตัวกลาง ตัวกลางจะไม่เคลื่อนที่ แต่ความร้อนจะเคลื่อนที่ไปตามเนื้อของตัวกลาง เช่นการเผาด้านหนึ่งของแท่งเหล็ก ความร้อนจะเคลื่อนที่ไปตามเนื้อของแท่งเหล็กจนทำให้ปลายอีกข้างร้อนตามไปด้วย การนำความร้อนของวัตถุแต่ละชนิดไม่เท่ากัน เช่น เหล็กจะนำความร้อนได้ดีกว่า แท่งแก้ว วัตถุที่นำความร้อนได้เร็วเรียกว่า ตัวนำความร้อน วัตถุที่นำความร้อนได้ไม่ดีหรือช้า เรียกว่า ฉนวนความร้อน
- 2. การพาความร้อน
การพาความร้อนเป็นการส่งผ่านความร้อนที่มีการเคลื่อนที่ของตัวกลาง เช่น การที่เรานั่งรอบกองไฟแล้วรู้สึกร้อน ก็เพราะอากาศได้พาเอาความร้อนเคลื่อนที่มีถูกตัวเรา
- 3. การแผ่รังสีความร้อน
การแผ่รังสีความร้อน เป็นการถ่ายโอนพลังงานความร้อนจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่ง ซึ่งความร้อนที่ออกจากแหล่งกำเนิดจะอยู่ในรูปคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่สามารถเคลื่อนที่ไปยังอีกจุดหนึ่งโดยไม่ต้องอาศัยตัวกลางและมีอัตราเร็วในการเคลื่อนที่สูงมาก
สมดุลความร้อน
สมดุลความร้อน หมายถึง การที่วัตถุมีอุณหภูมิสูงถ่ายโอนพลังงานความร้อนให้กับวัตถุที่มีอุณหภูมิต่ำจนกระทั่งวัตถุทั้งสองมีอุณหภูมิเท่ากันแล้วจึงจะหยุดการถ่ายโอนพลังงาน
การขยายตัวของวัตถุ
เมื่อวัตถุได้รับพลังงานความร้อน ทำให้อุณหภูมิในวัตถุเพิ่มขึ้น วัตถุจะขยายตัว และเมื่อวัตถุคายพลังงานความร้อนทำให้อุณหภูมิของวัตถุลดลง วัตถุจะหดตัว
เรียนรู้ สร้าง พัฒนาแอปพลิเคชัน สำหรับมือถือ
การสร้างสรรค์เนื้อหาโดยใช้ภาษานิยม
บริหารจัดการความเสี่ยง ป้องกัน ฉ้อโกงในธุรกิจ
การทำอาหาร 11 วิธี ทำกับข้าว ประกอบอาหาร
ใช้งานเทคโนโลยี Cloud Computing จัดการธุรกิจ
ภูมิปัญญาท้องถิ่น ไทย 10 ประกอบ อาชีพ ดำรงชีวิต
การทําการตลาดออนไลน์ มีอะไรบ้าง เบื้องต้น
