2 คำอุทาน คือ มีอะไรบ้าง เสริมบท ตกใจ ความรู้สึก

1. คำอุทานบอกอาการ เป็นคำอุทานที่ผู้พูดเปล่งออกมาเพื่อบอกอาการ หรือความรู้สึกของผู้กล่าว คำอุทานชนิดนี้แบ่งเป็นหลายพวก ตามอาการต่าง ๆ เช่น
   แสดงอาการร้องเรียก หรือบอกให้รู้ตัวได้แก่ เฮ้ย ! แนะ ! โว้ย ! เฮ้ ! นี่แนะ !
   แสดงอาการโกรธเคือง ได้แก่ ชิชะ ! ดูดู๋ ! อุเหม่ !
   แสดงอาการตกใจ ได้แก่ เอ๊ะ ! คุณพระช่วย ! ตาย ! ตาเถน ! ว้าย ! โอ้ !
   แสดงอาการประหลาดใจได้แก่ แม่เจ้าโว้ย ! แหม ! อ๊ะ ! โอ ! โอโฮ้ ! ฮ้า ! ว้าว !
   แสดงอาการปลอบโยน ได้แก่ พุทโธ่ ! โถ ! โธ่ ! อนิจจา !
   แสดงอาการเข้าใจหรือรับรู้ ได้แก่ อ้อ ! เออ ! อือ !
   แสดงอาการเยาะเย้ย ได้แก่ เชอะ ! เอ๊ว ! กิ๊วกิ๊ว ! กุ๋ยกุ๋ย !
   แสดงอาการดีใจ ได้แก่ ไชโย !
2. คำอุทานเสริมบท คือ คำอุทานที่ผู้พูดกล่าวเพิ่มเติมถ้อยคำ หรือเสริมขึ้น เพื่อให้คล้องจอง เท่านั้น โดยไม่ต้องการเนื้อความ เช่น
   อาหงอาหาร หนังสือหนังหา
   ล้างไม้ล้างมือ ลืมหูลืมตา
   กินหยูกกินยา เลขผานาที

1. คำอุทานบอกอาการ เวลาเขียนมักนิยมใช้เครื่องหมายอัศเจรีย์ ( ! ) กำกับไว้หลัง คำอุทานนั้น
2. คำอุทานเสริมบทเป็นคำที่เติมเข้าไปเพียงต้องการให้คล้องจองกันเท่านั้น อาจไม่มีความหมายก็ได้

1. แสดงอารมณ์ผู้พูด เช่น ชิชะ! บ๊ะ ! เหม่ ! โถ ! อนิจจา ! โอ ! แหม ! ฯลฯ
2. ใช้เสริมท้ายคำอื่นเพื่อความไพเราะ เช่น เสื่อสาด เสื้อแสง ไม่กินไม่แกน ฯลฯ และยังใช้เป็นคำสร้อยของคำโคลง เช่น เสียงฤาเสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย

วิธีใช้คำอุทาน

คำอุทานบอกอาการ  ใช้สำหรับแสดงความรู้สึกต่าง ๆ ในการพูด เช่น  ชิชะ ! โธ่!
หรือใช้ประกอบคำประพันธ์  เช่น  โอ้ว่า  รักหนอรักนี้หนักจิต  บางคราวคิดว่าสนุกเป็นสุขี

คำอุทานเสริมบท ใช้เป็นคำสร้อยหรือคำเสริมบทต่าง ๆ เพื่อให้มีคำครบถ้วนหรือเพิ่มน้ำหนักคำตามที่ต้องการ  อาจใช้เป็นคำสร้อย  เช่น  เช้าคร่ำพร่ำสอนไปอีกหน่อยรา  หรือใช้เป็นคำแทรก เช่น  เด็กเอย ทำไมจึงร้อง  หรืออาจใช้เป็นคำเสริม  เช่น  สิงห์สาราสัตว์

ตัวอย่างการใช้คำอุทาน

1. พุทโธ่ !  เขาตายเสียแล้วหรือ
2. เด็ก  เอย  ทำไมจึงร้อง
3. หนังสือ  หนังหา  ก็ไม่มี
4. เที่ยง  นาง  กลางคืน
5. ฉันไม่รู้  ฉันไม่ชี้  อะไรเลย