คำอุทาน

คำอุทาน หมายถึง คำพวกหนึ่งที่เปล่งออกมา แต่ไม่มีความหมาย เป็นเพียงแสดงความรู้สึก อารมณ์ หรือความต้องการของผู้พูดให้ผู้ฟังทราบ

คำอุทานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท ดังนี้

คำอุทานบอกอาการ เป็นคำอุทานที่ผู้พูดเปล่งออกมาเพื่อบอกอาการ หรือความรู้สึกของผู้กล่าว คำอุทานชนิดนี้แบ่งเป็นหลายพวก ตามอาการต่าง ๆ เช่น
แสดงอาการร้องเรียก หรือบอกให้รู้ตัวได้แก่ เฮ้ย ! แนะ ! โว้ย ! เฮ้ ! นี่แนะ !
แสดงอาการโกรธเคือง ได้แก่ ชิชะ ! ดูดู๋ ! อุเหม่ !
แสดงอาการตกใจ ได้แก่ เอ๊ะ ! คุณพระช่วย ! ตาย ! ตาเถน ! ว้าย ! โอ้ !
แสดงอาการประหลาดใจได้แก่ แม่เจ้าโว้ย ! แหม ! อ๊ะ ! โอ ! โอโฮ้ ! ฮ้า ! ว้าว !
แสดงอาการปลอบโยน ได้แก่ พุทโธ่ ! โถ ! โธ่ ! อนิจจา !
แสดงอาการเข้าใจหรือรับรู้ ได้แก่ อ้อ ! เออ ! อือ !
แสดงอาการเยาะเย้ย ได้แก่ เชอะ ! เอ๊ว ! กิ๊วกิ๊ว ! กุ๋ยกุ๋ย !
แสดงอาการดีใจ ได้แก่ ไชโย !
คำอุทานเสริมบท คือคำอุทานที่ผู้พูดกล่าวเพิ่มเติมถ้อยคำ หรือเสริมขึ้น เพื่อให้คล้องจอง เท่านั้น โดยไม่ต้องการเนื้อความ เช่น
อาหงอาหาร หนังสือหนังหา
ล้างไม้ล้างมือ ลืมหูลืมตา
กินหยูกกินยา เลขผานาที

ข้อสังเกตของคำอุทาน

คำอุทานบอกอาการ เวลาเขียนมักนิยมใช้เครื่องหมายอัศเจรีย์ ( ! ) กำกับไว้หลัง คำอุทานนั้น
คำอุทานเสริมบทเป็นคำที่เติมเข้าไปเพียงต้องการให้คล้องจองกันเท่านั้น อาจไม่มีความหมายก็ได้

หน้าที่ของคำอุทาน

แสดงอารมณ์ผู้พูด เช่น ชิชะ! บ๊ะ ! เหม่ ! โถ ! อนิจจา ! โอ ! แหม ! ฯลฯ
ใช้เสริมท้ายคำอื่นเพื่อความไพเราะ เช่น เสื่อสาด เสื้อแสง ไม่กินไม่แกน ฯลฯ และยังใช้เป็นคำสร้อยของคำโคลง เช่น เสียงฤาเสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย

ที่มา:mcpswis.mcp.ac.th

อัพเดทครั้งสุดท้าย เมื่อ 1 เมษายน 2022