กิจการเจ้าของคนเดียว

กิจการเจ้าของคนเดียว ( single proprietorship) เป็นกิจการที่มีขนาดเล็กหรือกลาง ที่มีบุคคลคนเดียวเป็นเจ้าของ เป็นผู้นำเงินมาลงทุนและ ทำหน้าที่ทั้งควบการดำนเนินการ บริหาร เองทั้งหมด เมื่อกิจการประสบผลสำเร็จมีผลกำไรก็จะได้รับผลประโยชน์เพียงคนเดียว ในขณะเดียวกันก็ยอมรับการเสี่ยงภัยจากการขาดทุนเพียงคนเดียวเช่นกัน

กิจการประเภทนี้มีอยู่ทั่วประเทศจำนวนมาก ได้รับความนิยมสูงสุดและเป็นธุรกิจที่เก่าแก่ที่สุด การดำเนินงานไม่สลับซับซ้อน มีความคล่องตัวสูงในการตัดสินใจดำเนินงาน กิจการมีขนาดเล็กกว่าธุรกิจประเภทอื่น ตัวอย่างกิจการประเภทนี้ ธุรกิจคนเดียว เช่น หาบเร่แผงลอย ร้านค้าปลีก ร้านค้าส่ง ร้านเสริมสวย ร้านตัดเย็บเสื้อผ้า การทำไร่ การทำนา เป็นต้น ลักษณะการทำงานและหน้าที่ตั้งแต่เป็นผู้จัดการ พนักงานขาย พนักงงานเก็บเงิน ตลอดจนจดทันทึกรายการบัญชีเอง

หมายเหตุ : Business owner คือ เจ้าของกิจการ ภาษาอังกฤษ อธิบาย ลักษณะของธุรกิจ เจ้าของคนเดียว รูป แบบ ธุรกิจ เจ้าของ คน เดียว ตัวอย่างธุรกิจ เปิด บริษัท คน เดียว เป็นคนละรูปแบบธุรกิจ กับ กิจการเจ้าของคนเดียว

รูปแบบธุรกิจเจ้าของคนเดียว

รูปแบบของธุรกิจ จะแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ

กิจการเจ้าของคนเดียว คือเป็นบุคคลคนเดียวที่เป็นเจ้าของที่ลงทุนโดยไม่มีหุ้นส่วนและการรับผิดชอบหนี้สินและการตัดสินใจก็จะเป็นเพียงคนเดียวเท่านั้น
ห้างหุ้นส่วน คือการดำเนินงานทีมีบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป และจะร่วมบริหารธุรกิจด้วยกันคือห้างหุ้นส่วนสามัญ ห้างหุ้นส่วนจำกัด
บริษัทจำกัด คือกลุ่มบุคคลตั้งแต่ 7 คนขึ้นไปร่วมกันลงทุนในรูปแบบของนิติบุคคล ซึ่งจะเป็นการลงทุนคนละเท่ากันจะเรียกว่าผู้ถือหุ้นและจะรับผิดชอบในหนี้สินไม่เกินจำนวนเงินที่ถือหุ้น สำหรับบริษัทเอกชนจำกัดจะมีผู้ถือหุ้นไม่ถึง 100 คน และบริษัทมาหาชนจำกัด มีผู้จัดตั้งกลุ่มอย่างน้อย 15 คน และผู้ถือหุ้นเกินกว่า 100 คน

ลักษณะธุรกิจเจ้าของคนเดียว

ลักษณะของกิจการเจ้าของคนเดียว มีดังนี้

มีเจ้าของกิจการเพียงคนเดียว ใช้เงินลงทุนน้อย
เจ้าของกิจการมีความรับผิดชอบในหนี้สินทั้งหมดไม่จำกัดจำนวน เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกร้องเอาทรัพย์สินของเจ้าของได้ ถ้าทรัพย์สินของกิจการไม่เพียงพอชำระหนี้
เจ้าของกิจการได้รับผลตอบแทนจากการลงทุนทั้งผลกำไรและผลขาดทุนเพียงคนเดียว
การควบคุมการดำเนินงานโดยเจ้าของกิจการคนเดียว
ในทางกฎหมายกิจการเจ้าของคนเดียวไม่ถือเป็นนิติบุคคลแยกออกจากผู้เป็นเจ้าของ
ในทางบัญชีถือเป็นหน่วยงานอิสระหนึ่งหน่วยที่แยกออกจากผู้เป็นเจ้าของ

ข้อดี กิจการเจ้าของคนเดียว

จัดตั้งง่ายใช้เงินทุนน้อย
มีอิสระในการตัดสินใจดำเนินงานโดยเจ้าของกิจการเพียงคนเดียว ทำให้เกิดความรวดเร็วคล่องตัวในการดำเนินงาน
ผู้ประกอบการได้รับผลกำไรทั้งหมดเพียงคนเดียว
รักษาความลับของกิจการได้ดี เพราะผู้รู้มีเพียงคนเดียว
มีข้อบังคับทางกฎหมายน้อย
การเลิกกิจการทำได้ง่าย

ข้อเสีย กิจการเจ้าของคนเดียว

การขยายกิจการให้ใหญ่ขึ้นทำได้ยาก เพราะเงินทุนมีจำกัด และถ้าต้องการกู้ยืมเงินจากภายนอกจะทำได้ยากเพราะขาดหลักประกัน
การตัดสินใจโดยเจ้าของกิจการเพียงคนเดียวอาจมีข้อผิดพลาดได้ง่าย
ถ้ามีผลขาดทุน ผู้ประกอบการรับผลขาดทุน และรับผิดชอบในหนี้สินของกิจการไม่จำกัดจำนวนเพียงคนเดียว
ระยะเวลาดำเนินงานมักไม่ยืนยาว ขึ้นอยู่กับเจ้าของกิจการ ถ้าเจ้าของกิจการป่วยหรือเสียชีวิตอาจหยุดชะงักหรือเลิกกิจการ
ความสามารถในการคิดและบริหารงานมีจำกัด เพราะเกิดจากเจ้าของเพียงคนเดียว

ธุรกิจเจ้าของคนเดียว มีร้านอะไรบ้าง

ตัวอย่าง เจ้าของคนเดียว

ประเภทกิจการ	ลักษณะ
1.ร้านค้าหาบเร่	กิจการเจ้าของคนเดียว
2.ร้านขายก๋วยเตี๋ยว	กิจการเจ้าของคนเดียว
3.ขายของออนไลน์	กิจการเจ้าของคนเดียว
4.ขายครีม	กิจการเจ้าของคนเดียว
5.ขายเสื้อผ้า	กิจการเจ้าของคนเดียว
6.รับจ้างทำเว็บไซต์	กิจการเจ้าของคนเดียว
7.เทรนเนอร์	กิจการเจ้าของคนเดียว
8.รับวาดรูป	กิจการเจ้าของคนเดียว
9.นายหน้า	กิจการเจ้าของคนเดียว
10.ร้านทำผม	กิจการเจ้าของคนเดียว
11.ขายเบเกอรี่	กิจการเจ้าของคนเดียว
12.ที่ปรึกษาด้านการเงิน	กิจการเจ้าของคนเดียว
13.รับทำบัญชี	กิจการเจ้าของคนเดียว
14.ช่างซ่อมเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์	กิจการเจ้าของคนเดียว
15.รับแต่งหน้า	กิจการเจ้าของคนเดียว
16.ร้านอาหาร	กิจการเจ้าของคนเดียว
17.ร้านกาแฟ	กิจการเจ้าของคนเดียว
18.ร้านเสริมสวย	กิจการเจ้าของคนเดียว

รูปแบบธุรกิจเจ้าของคนเดียว

รูปแบบของธุรกิจ จะแบ่งออกเป็น กี่ประเภท

รูปแบบของธุรกิจ จะแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ
กิจการเจ้าของคนเดียว คือเป็นบุคคลคนเดียวที่เป็นเจ้าของที่ลงทุนโดยไม่มีหุ้นส่วนและการรับผิดชอบหนี้สินและการตัดสินใจก็จะเป็นเพียงคนเดียวเท่านั้น
ห้างหุ้นส่วน คือการดำเนินงานทีมีบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป และจะร่วมบริหารธุรกิจด้วยกันคือห้างหุ้นส่วนสามัญ ห้างหุ้นส่วนจำกัด
บริษัทจำกัด คือกลุ่มบุคคลตั้งแต่ 7 คนขึ้นไปร่วมกันลงทุนในรูปแบบของนิติบุคคล ซึ่งจะเป็นการลงทุนคนละเท่ากันจะเรียกว่าผู้ถือหุ้นและจะรับผิดชอบในหนี้สินไม่เกินจำนวนเงินที่ถือหุ้น สำหรับบริษัทเอกชนจำกัดจะมีผู้ถือหุ้นไม่ถึง 100 คน และบริษัทมาหาชนจำกัด มีผู้จัดตั้งกลุ่มอย่างน้อย 15 คน และผู้ถือหุ้นเกินกว่า 100 คน

ขั้นตอนการก่อตั้งธุรกิจเจ้าของคนเดียว

เพียงจัดเดียวเอกสาร สำคัญ เช่น คําขอจดทะเบียนพาณิชย์ (แบบ ทพ.) สําเนาบัตรประจําตัวของผู้ประกอบพาณิชยกิจ สําเนาทะเบียนบ้านของผู้ประกอบพาณิชยกิจ สำเนาทะเบียนบ้านและสำเนาสัญญาเช่าพื้นที่ (กรณีผู้ประกอบพาณิชยกิจมิได้เป็นเจ้าบ้าน ) ….อ่านเพิ่มเติม ยกเว้นกิจบางอย่างที่ได้รับการยกเว้นไม่ต้องจดทะเบียนพาณิชย์ …อ่านเพิ่มเติม ก็สามารถประกอบการค้าได้เลย
ลักษณะและวิธีการดำเนินงานกิจการแบบเจ้าของคนเดียว เป็นผู้นำเงินมาลงทุนและทำหน้าที่ตั้งแต่ เป็นผู้จัดการ พนักงานขาย พนักงานเก็บเงิน พนักงานบัญชี บันทึกบัญชีเองตลอดจนนับสต็อกสินค้า ทั้งนี้เมื่อมีกำไร หรือขาดทุนเกิดขึ้น บุคคลคนนี้เป็นผู้รับส่วนกำไรหรือขาดทุนเพียงผู้เดียว
ธุรกิจที่เหมาะสำหรับกิจการเจ้าของคนเดียว ต้องเป็นธุรกิจที่ขนาดเล็ก เป็นหลัก ที่สามารถจัดตั้งขึ้นได้ง่าย ใช้เงินลงทุนน้อย อยากเลิกกิจการก็ทำได้ง่าย และต้องสามาถรับความเสียงที่เกิดขึ้นได้เมื่อมีความเสียหายที่เกิดจากการดำเนินของตัวเอง ตัวอย่าง ร้านทำผม ร้านอาหาร ขายของออนไลน์ ขายครีม ขายเสื้อผ้า หรือผู้ที่ใบประกอบวิชาชีพ เช่น รับทำบัญชี ทนายความรับว่าความ สำนักงานแพทย์ เป็นต้น

การจดจัดตั้งกิจการเจ้าของคนเดียวนั้นต้องเตรียมเอกสารสำคัญ คือ คำขอจดทะเบียนพาณิชย์ สำเนาบัตรประชาชน สำเนาทะเบียนบ้านและสำเนาสัญญาเช่าพื้นที่ไปยื่นขอจดทะเบียนที่สำนักงานพาณิชย์ในพื้นที่ประกอบการเมื่อเจ้าหน้าที่ทำการตรวจสอบแล้วจะออก ใบทะเบียนพาณิชย์ ให้เจ้าของกิจการ

ต้องยื่นจดทะเบียนพาณิชย์ภายใน 30 วัน นับแต่วันที่ได้เริ่มประกอบการ กิจการใดฝ่าฝืนต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 2,000 บาทและปรับต่อเนื่องอีกวันละไม่เกิน 100 บาท จนกว่าจะได้จดทะเบียน การจดทะเบียนพาณิชย์ต้องเสียค่าธรรมเนียม 50 บาท

ธุรกิจเจ้าของคนเดียวนั้นถือว่าเป็นหนึ่งเดียวกับเจ้าของกิจการ มีสถานะทางกฎหมายเป็น “บุคคลธรรมดา” เจ้าของกิจการจึงมีหน้าที่ที่จะต้องยื่นแบบ ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา และถ้าหากธุรกิจเข้าข่ายที่จะต้องจดทะเบียนพาณิชย์ตาม พรบ.ทะเบียนพาณิชย์ เจ้าของก็มีความจำเป็นที่จะต้องทำการจดทะเบียนพาณิชย์ด้วย